Наваполацк - адзін з найбуйнейшых індустрыяльных навукова-адукацыйных і культурных цэнтраў рэспублікі, які вырас на старажытнай Полацкай Зямлі. Наваполацк размешчаны ў паўночна-заходняй частцы Віцебскай вобласці ў 110 кіламетрах ад горада Віцебска і 250 кіламетрах ад горада Мінска.
Гістарычная даведка
Пачаткам гісторыі горада паслужыла прыняцце ў ліпені 1954 года ўрадам СССР пастановы «Аб мерапрыемствах па далейшаму развіццю нафтавай прамысловасці», у адпаведнасці з якім была абрана пляцоўка для размяшчэння найбуйнейшага ў Еўропе нафтахімічнага комплексу.
У сакавіку 1958 года Савет Міністраў БССР прымае рашэнне аб арганізацыі ў горадзе Полацку будаўнічага трэсту №16, якому прысвойваецца найменне - «Нафтабуд». У красавіку 1958 года ствараецца дырэкцыя завода і будаўніцтва Полацкага нафтаперапрацоўчага завода аб'яўляецца ўсесаюзнай ударнай камсамольска-маладзёжнай будоўляй.
Збудаванне піянернага гарадка распачалося 7 чэрвеня 1958 года, калі на левабярэжжы Заходняй Дзвіны катэрам была дастаўлена першая група рабочых.
У 1959 годзе Указам Прэзідыума Вярхоўнага Савета БССР ад 23 кастрычніка на тэрыторыі будаўніцтва Полацкага нафтаперапрацоўчага завода быў утвораны рабочы пасёлак, які атрымаў назву Полацкі.
З уводам у эксплуатацыю нафтаперапрацоўчага завода (9.02.63) рабочы пасёлак ператварыўся ў вялікі прамысловы цэнтр з перспектывай будаўніцтва шэрагу буйных хімічных прадпрыемстваў. Насельніцтва складала каля 15 тысяч чалавек. Паследаваў новы Указ Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР ад 14 снежня 1963 года «Аб пераўтварэнні працоўнага пасёлка Полацкі ў горад і прысваенні яму наймення Наваполацк» і аднясеннем яго да катэгорыі гарадоў абласнога падпарадкавання.
У 4.5 кіламетровай зоне ад горада паслядоўна будаваўся буйны прамысловы вузел: хімічны камбінат (4.02.68), завод бялкова-вітамінных канцэнтратаў (31.03.78). У межах горада - завод «Вымяральнік» (1979), хлебазавод (1990).
У сакавіку 2000 года, Указам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь у адміністрацыйнае падпарадкаванне наваполацкіх гарадскога Савета дэпутатаў і гарадскога выканаўчага камітэта былі перададзены вёска Баравуха-1 і пасёлак Міжрэчча Полацкага раёна.
Да пачатку пятага дзесяцігоддзя свайго існавання Наваполацк перайшоў з групы сярэдніх у катэгорыю вялікіх гарадоў.
У 2018 годзе Наваполацк адзначыў сваё 60-годдзе, і ўпершыню ўвазе жыхароў горада прадстаўлена электронная версія кнігі дацэнта кафедры «Архітэктура» Полацкага дзяржаўнага ўніверсітэта (ПДУ) М.М.Шлеймовiча «Наваполацк. Год за годам», якая была выдадзена выдавецтвам «Беларусь» у 2008 годзе, з папраўкамі і дапаўненнямі.
Макс Шлеймовiч ведае аб Наваполацку ўсё. Ну ці амаль усё. Ён яго праектаваў. Будаваў. Апеў у сваёй кнізе, каштоўнасць якой з гадамі будзе толькі ўзрастаць. Нарэшце, на гэтым «метадычным дапаможніку» ён вучыць студэнтаў кафедры архітэктуры ПДУ мастацтву горадабудаўніцтва. Гэта чалавек, да разваг якога аб метамарфозах Нафтаграда варта прыслухацца.
Кніга, напісана ў перыяд падрыхтоўкі да святкавання 50-гадовага юбілею горада, выкліча цікавасць новапалачан і выхадцаў з горада, да гісторыі «малой радзімы», месца, дзе нарадзіліся, дзе жылі і працавалі самі або родныя дзяды, маці і бацькі. Не меншую цікавасць кніга можа сустрэць і ў гасцей горада і турыстаў, бо Наваполацк - узор сучаснага будаўніцтва на старажытнай полацкай зямлі.
Пазнаёміцца з дапоўненым выданнем кнігі «Наваполацк. Першыя пяцьдзесят гадоў: гісторыя, архітэктура, будаўніцтва» можна на сайце дзяржаўнай установы культуры «Цэнтралізаваная бібліятэчная сістэма г. Наваполацка» (ЦБС). Сачыце за працягам кнігі на сайце наваполацкіх бібліятэк!
211440, Віцебская вобл., г. Наваполацк, вул. Маладзёжная, 74
